اسید های آمینه

اسید های آمینه

هر کدام از اسید های آمینه ویزگی های متابولیکی مخصوصی به خود دارند و بسیاری از آنها به نظر می رسد می توانند در بهبود عملکرد ورزشی موثر باشند .

آرزنین / اورنی تین / سیترولین و فرآورده های آن

این سه اسید آمینه به دلایل زیر اهمیت دارند :

•1.   سنتز پروتئین

•2.   ترشح سوماتوتروپین / انسولین و پرولاکتین

•3.   حمل آمونیاک خون

•4.   سنتز کراتین

•5.   سنتز پلی آمین ها

•6.   سنتز نیتریک اکسید

آسپارتات

آسپارتات فوائد متابولیکی زیادی دارد که عبارت اندز :

•1.   حمل مواد معنی به درون سلول

2. یکی از مواد مهم مرتبط با چرخه کربن و اگزالواستات که در تامین انرزی نقش        فراوانی دارد .

3. بخشی از چرخه اوره  ( عامل برداشت آمونیاک )

4. بازسازی ای تی پی پس از تخلیه آن از طریق چرخه نوکلئوتید های پورن 

5. یکی از عوال ضد بروز فرایند خستگی در مغز                                

برخی از تحقیقات مصرف نمک آسپارتات را در تعویق خستگی طی ورزش های استقامتی موثر می دانند و زمان تعویق خستگی را از 15 تا 50 درصد زمان کل بیشتر عنوان کرده اند

آسپارزین

در مغز و عضلات وجود دارد و در شرایط استراحت مستقیما در عضلات به گلوتامین تبدیل

می شود طی فعالیت های شدید بدنی که تا مرز و اناندگی ادامه دارند در پلاسما کاهش و در عضلات افزایش می یابد . این اسید آمینه میزان مصرف اسید های چرب را بیشتر می کند و عاملی براب حفظ و حمایت از گلیکوزن عضلانی است . غلضت زیاد آسپارزین در عضلات بازسازی ATP را پس از انقباضات شدید عضلانی محدود می کند نقش مهم مصرف آن حمایت از تولید گلوتامین است .

گلوتامات

این اسید آمینه با تقلیل آمونیاک خون در کاهش خستگی موثر است .

گلوتامین

یکی از بیشترین اسید آمینه موجود در پلاسما و عضلات است و دارای اثرات زیر می باشد .

•   1.            جلوگیری از افزایش ناگهانی اسید لاکتیک طی فعالیت های بدنی

•   2.            افزایش سنتز پروتئین های عضلانی

•   3.            محدود کردن تجزیه و شکسته شدن پروتئین ها

•   4.            پیش ساز برخی از ناقلین شیمیایی عصبی

•   5.            پیشگیری از کاهش قدرت سیستم ایمنی ناشی از " بیش تمرینی "

•   6.            افزایش سوماتوتروپین

•   7.            افزایش سرعت ترمیم ذخایر گلیکوزن

•   8.            برداشت آمونیاک خون در طول فعالیت بدنی

•   9.            تامین پیش ساز نوکلئوتید ها

فشار بیش از حد تمرینات ( بیش تمرینی ) و فعالیت های شدید و کوتاه مدت میزان گلوتامین پلاسما کم می کند و بر توانایی سیستم ایمنی نیز اثر منفی دارد .

آنتی اکسیدان

ورزش باعث افزلیش استرس های اکسیداتیو می شود که ما حصل آن کاهش آنتی اکسیدان های بدن و افزایش رادیکال های آزاد و سایر فرآوردهای متابولیکی نامطلوب است .

بنابراین استفاده از آنتی اکسیدان ها برای کاهش اثرات مخرب رادیکال ها آزاد بر سلول های عضلانی ضروری است .

سلنیم

سلنیم بخشی از آنزیم گلوتامین پراکسیداز است و آنزیمی است که در ساخت گلوتلمین دخالت دارد با توجه به نقش گلوتامین در کاهش پر اکسید یکی از اکسیدان بسیار مهم است .

کارنیتین

عملکرد اصلی آن در تسهیل انتقال اسید های چرب به درون میتوکندری برای سوختن هوازی و تامین انرزی است .مصرف مکمل کارنیتین می توااند کارنیتین سرم را افزایش دهد اما بر کارنیتین موجود در عضلات به سختی اثر دارد . برخی تحقیقات نشان می دهند اثر آن بر سلول های جداره دیواره عروقی و افزایش اکسیداسیون چربی در آنهاست . ضمنا می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان در مهار رادیکال های آزاد تولید شده از فعالیت های ورزشی نیز موثر است .

کوانزیم Q10

این ماده علاوه بر این که در تولید ATP طی فسفریلاسیون اکسایشی در میتوکندری ها دخالت دارند بطور بلقوه یک آنتی اکسیدان قوی نیز است . بسیار زیاد بالینی و عملی در خصوص اثرات مثبت آن وجود دارد . از کوانزیم Q10 برای درمان بیماری های قلبی - عروقی و تنظیم عملکرد میتوکندری ها در علوم پزشکی استفاده می شود تامین ATP کافی در تمامی رشته های ورزشی چه بی هوازی بسیار مهم است .

کراتین

کراتین به مقدار زیاد در عضلات اسکلتی و سیستم عصبی یافت می شود و در حدود 60 درصد آن به صورت کراتین فسفات یا شکل پر انرزی آن است در اجرای انقباضات سریع و کوتاه مدت پیش از آنکه سیستم گلیکولیز مقدار تحلیل رفته ATP را جبران کند وارد عمل شده و با تاثیر آنزیم کراتین کیناز این فرایند را حمایت می نماید تا خستگی عضلانی به تعویق افتد.

آهن

کمبود آهن از جمله معضلاتی است که در سراسر دنیا مشهود است . وضعیت کمبود آهن را به سه گروه تقسیم کرد :

•   1.            کمبود درجه یک که در آن فقط تخلیه ذخایر آهن رخ داده است

•   2.            درجه دوم یعنی گلبول های قرمز ناقص نیز تولید شده است

•   3.            درجه سوم آن با کاهش هموگلوبین خون مشاهده می شود

آهن به عنوان یکی از عوامل مهم و موثر بر انتقال اکسیزن توسط گلبول های قرمز به بافت هاست و در ساختار میوگلوبین که ذخیره اکسیزن درون سلولی است نیز دخالت دارد از جمله نقش های مهمی که برای آهن در بدن می تواند ذکر کرد عبارتند از : دخالت در روند تولید انرزی همراه با سیتوکروم ها / فعالیت آنزیم های سازنده ناقلین شیمیایی عصبی / سنتز اتصالات سلولی / سم زدایی از بدن / دخالت در ساختار هورمون های تیروئید / تاثیر بر عملکرد فیزیکی بدن به ویزه در ورزش های استقامتی .

موارد زیر جهت مصرف مکمل آهن پیشنهاد می شود :

گروه های از ورزشکاران که بیشتر در معرض خطر کمبود آهن قرار دارند عبارتند از : ورزشکاران زن استقامتی / ورزشکارانی که اختلالات خونریزی شدید دارند تمام کسانی که دریافت کم انرزی دارند و افرادی که دچار خستگی مزمن هستند .

راهکارهای تغذیه ای برای افزایش جذب آهن

•   1.            مصرف بیشتر فراورده های غذایی غنی از آهن

•   2.            مصرف بیشتر مواد غنی از ویتامین C بخصوص همراه با ماده غذایی غنی از آهن

•   3.            مصرف مکمل آهن ( با صلاح دید پزشک ) به مقادیر 100 تا 1000 میلیگرم در روز